Yusuf İpek
Yusuf İpek

▶️ YouTube Reklam Engellemeyi Zorlaştırıyor! - Hafta 24/2024

Yusuf İpek – 16 Haziran 2024 Websitesinde oku →

Herkese selamlar dostlar yeni bir bültene hoş geldiniz! Bugün 16 Haziran 2024. Herkesin bayramını kutlarım!

Bültende bu hafta YouTube sunucu tarafından reklamları yerleştirerek reklam engellemesini zorlaştırıyor, Apple WWDC konferansında bir sürü yeni özellik duyuruyor, Microsoft Windows Recall'ı erteliyor ve Isparta'da bir öğrenci yapay zekayı kullanarak TYT sınavında hile yapıyor.

Hepsi ve daha fazlasına geçmeden önce bültenin bu bölüm sponsoru EaseUS'tan bahsetmek istiyorum. Bilgisayarınızdaki diskler karman çormansa EaseUS Partiton Master hayatınızı kurtarabilir.

EaseUS Partiton Master bölümlerinizi istediğiniz gibi yeniden boyutlandırmanızı sağlıyor.

Yeni bir işletim sistemi kurmak için alan açabilirsiniz, fotoğraf koleksiyonunuz büyüdü daha fazla alana ihtiyacınız varsa kullanabilirsiniz, iş/kişisel alanınızı farklı disklere ayırmak için kullanabilirsiniz ya da tam tersi diskinizi küçültme işlemini de birkaç tıkla gerçekleştirebilirsiniz.

Aynı zamanda EaseUS Partition Master, bölümleri taşıma, birleştirme, hatta klonlama gibi güçlü özellikleri de barındırıyor.

Yukarıda saydığım birçok özelliği tamamen ücretsiz kullanabiliyorsunuz. Diskinizi kolayca yönetmek ve kişiselleştirmek için bağlantıya tıklayarak EaseUS Partition Master'ı deneyebilirsiniz.

Bültene sponsor oldukları için EaseUS'a teşekkür ediyoruz.

🤖 Yapay Zeka

Hatırlayacak olursanız Elon Musk, OpenAI'ı amaçlarından ayrıldığı için dava etmişti. Musk bu davadan vazgeçti. Neden? Nedenini açıklamadılar ama muhtemelen tahmin edebilirsiniz.

SoftBank müşterilerin telefonda daha sakin duyulmasını sağlayan bir yapay zeka geliştirdi. Müşteriler telefonda kızgınsa ve bağırıyorlarsa sesi daha incelterek veya farklı yollar izleyerek müşterinin sesini daha sakin hale getiriyorlar. Bu da müşteri hizmetleri yetkililerinin daha az stres altında olmasını sağlıyor. İlginç bir sistem, Türkiye'ye de gelmeli mi sizce?

Isparta'da bir öğrenci TYT sınavında yapay zeka kullanarak hile yaptı. Gömleğinin düğmesi olarak bir kamera gizlemiş, bu kamera soruları okuyor ve kulaklığından cevabı gönderiyor. Hatta bunun videosunu da paylaştılar. Yabancı medyada da olay oldu bu arada. Yabancı medyayı okuyanlar neden çocuğun bu durumdan hapis cezası yiyeceğini pek anlayamamış gibi. TYT'nin önemli bir sınav olduğunu iyi aktaramamışlar demek ki.

Stability AI, Stable Diffusion 3 Medium modelini yayınladı. Biliyorsunuz bu modeli lokal olarak çalıştırabiliyorsunuz. Değişikliklere bakacak olursak metinleri artık çok daha isabetli ve güzel yazıyor.

Aynı zamanda fotoğraflar da daha gerçekçi gözüküyor ama bir sorun var, o da çıplaklık üretilmesin diye modele belli başlı filtreler eklemişler ama bu da insan vücudunun düzgün oluşturulmamasına sebep oluyor.

Yani bu modeli insan vücudu için şimdilik kullanmakta güçlük çekebilirsiniz.

Bir Black Mirror bölümü daha gerçek oldu, Birleşik Krallık'ta seçimler için yapay zeka aday oldu. Tabii yapay zeka kendi başına aday olamıyor da bir insan onun yerine adaylığını koyuyor ve YZ'yı yönetiyor. Adı da AI Steve. Bunun arkasındaki insan seçilirse yapay zekaya düzenli olarak danışılacağını söylüyor. Saçma sapan bir şey, hele ki günümüz yapay zekasının kendi başına düşünme kabiliyetleri olmadığı için daha da saçma.

NSA'in eski yöneticisi OpenAI kuruluna katılıyor. İlginç bir durum, çok yorum yapmak istemiyorum ama bu kişinin önceden NSA yöneticisi olması ve şimdi OpenAI'a katılması iç açıcı gözükmüyor.

🔒 Güvenlik

Amerika'nın en popüler yayıncılarından birisi olan New York Times'ın bütün kod tabanı sızdırıldı. Nedeniyse açıkta kalan bir Github tokeninin hackerların kullanması. Burada da bir tokenin bütün arşivlere erişmesine izin vermemeyi düşünmek gerek. Eğer ki şirketinizde böyle araçlar ve tokenler kullanıyorsanız, tokenlerinize doğru sınırlamalar getirin.

TP-Link C5400X routerında keşfedilen kritik açık hackerların routerda kod çalıştırmasına neden oluyor.

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivqlQtomqZWVty8-Aa9VmhtXqOXgNI8-sDMl4i9lRQU_sQJup7Mutw8617WAZ2JgnKYxSmvgJIY9S8ZW7YfN2DU4EWUWh3wvYyvdwvx-HFcAtBryNPcxh1UTw9Y8-xAA_DGO1vDrmnxBsow20lIG3Svf1FF3E9KXpeBv2JGIX0pLsw5d1qPel_jCmahepl/s728-rw-e365/router.jpg

Açığın puanlaması 10 üzerinden 10. Nasıl çalıştığını merak ediyorsanız, sistem başlarken rftest adındaki bir binary dosyası 8888, 8889 ve 8890 portlarını internete açıyormuş ve buraya gönderilen bazı istekler de hackera root yetkisine erişmeye izin veriyor. Bu router Türkiye'de de satılıyor ve sizde de varsa mutlaka güvenlik güncellemenizi yapın.

Güvenlik araştırmacıları test amacıyla VSCode Dracula temasının zararlı versiyonunu mağazada yayınladılar ve bu versiyonu 100'den fazla organizasyonda çalışan yazılımcılar indirdi.

Hatta 483 milyon dolar piyasa değerine sahip şirketin yazılımcıları bile indirmiş. Buradan neyi çıkarıyoruz, geliştiriciler VSCode'da gördüğünüz her eklentiyi kurmayın. Sırf mağazada listeleniyor diye %100 güvenli olduğu anlamına gelmiyor.

ComfytUI adındaki YZ arayüzüne geliştirilen bir açık kaynak eklenti kullanıcıların hesaplarını çaldı. Bu eklentinin 41 yıldızı ve 4 çatalı varmış. Normalde düzgün bir şekilde çalışıyormuş ama bir yerden sonra kullanıcı sayıları artınca insanlara zarar vermişler. Zararlı kod yazılımın içerisinde başından beri mi vardı sonradan mı eklendi bilmiyoruz. Buradan çıkarmamız gereken bir şey sırf açık kaynak diye her araca güvenmeyin.

Başka bir güvenlik araştırma ekibi yapay zekayı kullanarak yeni çıkan sıfır gün açıklarını otomasyonla patlatmayı başarmışlar. Bu ekibin izlediği yöntemde açıkları patlatırken 1 tane yapay zeka değil farklı işler için birden fazla yapay zeka modeli atayarak ilerlemişler ve 15 gerçek senaryodaki açığın 8'ini yapay zeka patlatmayı başarmış. İleride insanlar webi yapay zeka ile tarayıp açıkları patlatacaklar. Bunun kaçarı yok. Websitenizi ve sunucunuzu güncel tutmak artık normalden de kat ve kat daha fazla önemli oldu.


Microsoft Windows Recall'ı erteledi. Bunun olması gerektiği net belliydi çünkü Recall'ın tasarımında çok büyük sıkıntılar vardı. Bu süreçte güvenlik araştırmacılarına teşekkür etmekte fayda var. Bu kadar güzel çalışmaları halka duyurmasalardı muhtemelen Microsoft geri adım atmak zorunda kalmazdı. Tabii ertelendi derken birkaç hafta sonra tekrar getirecekler ama en azından güvenlik konusunda umuyoruz ki bir şeyleri farklı yapıp getirecekler.

Microsoft'un Recall konusunda geri adım atmasının bir nedeni de ABD'de Microsoft'un başının dertte olması. Microsoft sunucuları hem Çin hem Rus devleti tarafından hacklenmişti ve bu da ABD devlet verilerinin sızmasına neden olmuştu. Geçtiğimiz aylarda bu hacklenmeleri konuşmuştuk ve çok saçma nedenlerden dolayı hacklenmişlerdi. Microsoft gizli anahtarlarını çaldırtması gibi olaylar söz konusuydu ve Microsoft bu hafta mahkemede güvenliği artık daha fazla önceleyeceklerine söz verdiler. Hatta Satya Nadella kendisi güvenlik konsunda sorumluluk alacakmış. Microsoft'un güvenlik konusundaki imajı son birkaç yıldır iyi değil.

Güvenlik ve Microsoft demişken Microsoft'un Haziran 2024 güvenlik güncellemeleri yayınlandı. 25 yetki yükseltme ve 18 uzaktan kod çalıştırma açığı dahil olmak üzere toplam 51 açık kapatıldı. Güncellemelerinizi mutlaka yapın.

🥸 Mahremiyet

Adobe geçen hafta güncellediği sözleşmesine açıklık getirdi. Sizin Photoshop projelerinizi taramasının nedeni yasa dışı aktivite olup olmadığını tespit etmekmiş. Projelerinizle yapay zeka eğitmiyorlarmış. Tabii ben yine de şirkete projelerime istediği gibi erişme yetkisini vermekten hoşlanmıyorum. Sözlerine göre de yapay zeka eğitiminde kullanılmayacakmış.

Meta sosyal medya kullanıcılarının verilerini YZ ile eğitecek ve bundan AB kullanıcıları çıkış yapabilecekler. AB'de yaşamayan herkes mecburen verilerini paylaşmak zorunda. Meta en azından açık kaynak YZ yapıyor ve ben genel olarak desteklenmesi gerektiğini düşünüyorum ama yine de verilerini paylaşmak istemeyen kişilerin çıkmaya hakkı olmalı bence. Türkiye'deki yetkililer de bunu duyup el atarsa belki Meta Türkiye'ye özel çıkış yapma hakkı verir.

💻 Donanım

AMD yeni yayınlayacağı AI işlemcilerinin Windows 10'u desteklemeyeceğini duyurdu. Bunu Ryzen 9000 ile karıştırmayın, Ryzen 9000'ler Windows 10'u destekleyecek ama özellikle NPU'ya sahip olan Ryzen AI 300 serisi Windows 10'u desteklemeyecek.

HP Probook laptoplarına gelen BIOS güncellemesi birçok bilgisayarın açılmamasına neden oldu ve maalesef bu BIOS güncellemesi otomatik olarak yapılıyor. Kullanıcı bilgisayarını açtığı zaman bilgisayarını artık kullanamaz hale geliyor. Zorlanmış BIOS güncellemeleri bana saçma geliyor açıkçası. Forumda bu konu hakkında açılan yazılara baktım HP insanlara yardımcı oluyor gibi gözükmüyor ama haber başlığında HP kullanıcıları desteğe yazması gerektiğini söylemiş. Umarım bizim okurlarımızdan etkilenenler yoktur.

Laptopunuzda NVIDIA ekran kartı varsa ve Linux kullanıyorsanız 550 sürücüleri sisteminizin rastgele çökmesine neden olabilir. Böyle bir yazılım hatası keşfedilmiş ve Linux laptop kullanıcıları şimdilik 550 dışındaki başka sürücüleri kullanabilirler.

Apple WWDC 2024

Bu hafta Apple uzun süredir beklenen geliştirici konferansını gerçekleştirdi ve tabii ki birçok gelişme var hemen geçelim.

En önce Apple'ın yapay zekasından bahsetmemiz lazım. Temel olarak Apple'ın 3 yapay zekası var. Birisi sadece cihazda çalışıyor, birisi Apple'ın sunucularında çalışıyor diğeriyse OpenAI'a ait. Hangisini kullanacağınızı duruma göre siz seçebiliyorsunuz ve lokalde çalışanı mahremiyetiniz açısından en iyi olanı.

Peki neler yapabiliyoruz? Sistem içerisine entegre edilen araçlar sayesinde yazıyı yeniden yazabiliyor veya tonunu değiştirebiliyorsunuz.

Notlarınızı veya ekran görünen sayfaları özetleyebiliyorsunuz.

Size gelen mesajları yapay zeka okuyup önem sırasına göre düzenleyebiliyor.

Akıllı cevap özelliğiyle mesaja yapay zeka sizin yerinize cevap verebiliyor.

Aynı şekilde bildirimlerinizi de yapay zeka önem sırasına göre sıralayabiliyor.

Image Playground diye bir kısım eklemişler bu da sisteminide resim üretmenize olanak sağlıyor. Mesajlaşma yaparken veya notlarınızda da kullanabiliyorsunuz.

Fotoğraflarınızın arka planını temizlemenize olanak sağlayan bier özellik geliyor ve yapay zeka fotoğraflarınızdan hatıralar üretebiliyor.

Siri de yapay zeka güçlendirmelerinden faydalanarak artık daha fazla işlem yapabiliyor.

Tabii dediğim gibi bu işlemlerin bazıları zaten cihazınızda çalışan lokal yapay zeka ile yapılırken istediklerinizi de ChatGPT ile yapmayı seçebileceksiniz veya Apple'ın sunucularında çalışan açık kaynak modellerden herhangi birisini seçebileceksiniz.

Bu arada Craig Faderighi ChatGPT'nin yanına ileride Gemini'ın da yapay zeka opsiyonu olarak gelebileceğini söyledi.

Apple bu konuda güzel bir adım atmış bence kullanıcıya bir sürü seçim şansı sunuyor ve mahremiyetine daha önem veren kullanıcılar lokal yapay zekaları kullanabilirler.

Apple MacOS 15 kod adı Sequoia'yı duyurdu. Yeni sürümde pencereleri döşeme özelliği geldi.

Benim de Mac'i denerken en çok zorlandığım noktalardan birisi bu olmuştu. iPhone'unuzu yansıtıp Mac'inizden kontrol etme özelliği geldi.

Az önce bahsettiğimiz yapay zeka özellikleri de işletim sistemine dahil edilecek.

iOS 18 de duyruldu. İkonlar duvar kağıdınıza göre renk alabiliyor ve artık ana sayfanızdaki ikonlarlar uygulamacıkları düzenleyebiliyorsunuz.

Çok ilginç ben iPhone'da ikonların düzenlenemediğini bilmiyordum. Kontrol merkezine yeni kontroller ekleyebiliyorsunuz.

Uygulama kilitleme ve gizleme özellikleri geliyor.

Yavaş bir şarj cihazı kullandığınızda sizi uyarıyor. Ekranınız kapalı olsa da köşede saati gösteriyor.

Aynı zamanda RCS desteği de iOS 18 ile birlikte gelecek böylece SMS tek bir standarda oturmuş olacak. RCS'e sahip hem Android hem iPhone kullanıcıları uçtan uca şifrelenerek mesajlaşabilecekler.

iPadOS 18'e hesap makinesi geldi!

Hayaldi gerçek oldu. Neden iPad OS 18'de bugüne kadar bir hesap makinesi olmadığını merak ediyorsanız konu hakkında video çekmiştik.

iPad'de başka değişiklik yok mu diye soracak olursanız az önce iOS'te bahsettiğimiz değişiklikler var. Pek bir şey göremedim ben. Yine masaüstü ikonlarınızın yerini değiştirmesine izin verecekmiş mesela. 😄

Peki hangi cihazlar iOS 18 ve iPad 18'i destekleyecek? Listeyi aşağıda görüyorsunuz.

iPhone Se, iPhone XR ve iPhone 11 Pro dahil olmak üzere geniş bir yelpazeye iOS 18 gelecek. Yeni iPad OS'se 5.nesil iPad mini ve sonrasına gelecek.

Apple'ın Vision OS'ine de ufak bir güncelleme gelecek. Sanal masaüstü çözünürlüğü artıyor, 2 boyutlu resimleri 3 boyutlu resimlere çevirmenizi sağlayan bir özellik geliyor. Tabii Vision OS daha yeni çıktığı için büyük bir gelişme beklemiyorduk.

Bir de uygulama olarak Apple Passwords'u tanıttı.

Bütün Apple ekosisteminde kullanabileceğiniz bir şifre yöneticisi. Şifre yöneticisi kullanılmasını yıllardır tavsiye ediyorum, kullanmayarak kendinize kötülük yapıyorsunuz ama zaten MacOS'te de gelişmiş özgür yazılım şifre yöneticileri var. Şahsen özel mülkiyet şifre yöneticisi kullanmak istemezdim ama hiç kullanmamaktan iyidir.

Geliştiriciler de artık App Store'da öne çıkan uygulamalar arasına girebilmek için kendi uygulamasını aday gösterebilecekmiş. Apple ekosistemi için uygulama geliştiriyorsanız forma bir göz atın derim.

Son olarak Apple OpenAI'ın modellerini kullanmak için kaç para ödemiştir sizce? Sıfır. Apple ekibi OpenAI markasının Apple kullanıcılarına ulaşmasını bir ödeme olarak görüyor. Sayemizde yüzlerce milyon insana markan ulaşıyor dolayısıyla ödeme yapmayalım demişler. İlginç bir durum, kesinlikle beklemiyordum. Kafada soru işaretleri oluşturuyor. Umarım veri ile ödeme söz konusu değildir.

Bütün bu gelişmelerin ardından Elon Musk şirketlerimde bütün Apple cihazlarını yasaklayacağım niye OpenAI kullandınız da kendi yapay zeka sistemlerinizi eklemediniz, bu bir güvenlik ihlali diye Apple'ı tehdit etti. Apple'ı çok sevdiğimden değil ama kullanıcıya birçok seçenek sunmuşlar ve ChatGPT kullanırken de kullanıcıya soruyor. Elon Musk'a bu konuda katılmıyorum.

📰 Bahsetmeye Değer Haberler

Türk Telekom port kiralama fiyatlarına zam yapıldı. Bir önceki zammı geçen senenin Temmuz ayında yapmışlardı.

ADSL'de %68 VDSL'de %69 Fiberdeyse %70'e varan zamlar söz konusu. Türk Telekom altyapısını kullanıyorsanız yakın zamanda İSS'nızdan bir zam bekleyebilirsiniz.

Birkaç hafta önce Türkiye Rekabet Kurumunun otellerde rekabeti engellediği için Google'a günlük para cezası kestiğini konuşmuştuk. Görünüşe göre Google geri adım attı ve gerekli rekabet ortamını sağladığı için günlük para cezası durduruldu. Kesilen ceza toplam 482 milyon TL. Gördüğünüz gibi Türkiye Rekabet Kurumunun gerçek dünyada etkisi olabiliyor. Umarım Türkiye'deki insanların daha sağlıklı sosyal medya ortamlarını kullanması için çalışmalar yapmaya devam ederler.

X artık bir gönderinin kimler tarafından beğenildiğini gizleyecek. Böyle bir değişiklik getirmelerinin nedeniyse insanlar bir şeyi beğenirken çok düşünüyorlarmış ve etkileşimi azaltıyormuş. Bu yeni değişiklikle insanların daha rahat gönderileri beğeneceklerini düşünüyorlar. Gönderi sahibi hala kimin beğendiğini görebilse de gönderi sahibi dışındakiler sadece beğeni sayısını görebiliyorlar.

YouTube reklam engellemeyi daha da zorlaştırmaya çalışıyor. YouTube artık sunucu tarafından reklamları video akışına yerleştirmeyi test ediyor. Şu an YouTube Javascript komut dosyalarıyla video oynatıcısına reklam yerleştiriyor bu tamamen kullanıcının istemcisinde olurken bu durum değişecek.

Tabii bu sadece reklam engellemeyi daha da zorlaştırmıyor, SponsorBlock gibi eklentilerin de düzgün çalışmasının önüne geçiyor.

Çünkü sunucu tarafından yerleştirmeye başlayınca SponsorBlock'a verdiğiniz girdilerin dakikası doğru olmuyormuş.

Rusya hükumeti Firefox'a ulaşıp kullanıcıların sansürü bypass etmesini sağlayan bazı eklentilerin mağazadan silinmesini talep etmişler ve Mozilla da bu eklentileri Rus kullanıcıları için kısıtlamış. Düşününce Firefox'un tamamen kapatılmasından daha iyi diyebilirsiniz ama bu eklentileri Rus IP'leri Chrome Web Storedan hala indirebiliyor. Belki Google da önümüzdeki günlerde kaldırır bilmiyorum ama Google'ın direnip de Mozilla'nın direnmemesine üzüldüm.

Bunu yazmamın hemen ardından Mozilla bu konuda geri adım attı ve Rusya kullanıcıları için eklentilerin mağazaya geri gelmesini sağladı.

Japonya Apple ve Google'da üçüncü parti mağazaların yasaklanmasını engelledi. Apple Japonya'ya da dümenden bir çözüm sunar. 😄 Neyse sıra Türkiye'de, rekabet kurumu bence mağaza işine de bir el atmalı.

YouTube kapak fotoğrafı test etme özelliğini herkese açtı. Ben üçüncü parti yazılımlara para ödeyerek geçtiğimiz 2-3 aydır kullanıyordum zaten ama YouTube'un üçüncü parti yazılımlara kıyasla yaptığı şey aynı anda 3 tane farklı kapak fotoğrafını test edebiliyor. Diğer yazılımlar gün gün farklı kapak fotoğraflarını test edebiliyordu, aynı anda yapamıyordu. YouTube'da içerik üretiyorsanız tavsiyem kesinlikle bu özelliği kullanmanız. Her videonuz için üç tane birbirinden farklı kapak fotoğrafı tasarlayın ve test edin. Kapak fotoğrafları sandığınızdan çok daha önemli.

Meta, MLow adında yeni bir ses çözücüsü yayınladı. Düşük bitratelerde bugüne kadar en iyi sonuç veren açık kaynak çözücü Opus'tu ama MLow Opus'u da düşük bitratelerde geçmiş gibi gözüküyor. Başarılı gözükse de açık kaynak olduğu için ben Opus'u tercih ederim. Zaten çoğunuz düşük bitratelerde işlemler yapmıyorsunuz ama Meta'da WhatsApp gibi platformlar olduğundan bazı insanlar görüşmelerinde interneti kötü olup düşük bitratelere geçebiliyorlar. Bunun için MLow önemli ve oldukça güzel sonuç veriyor.

🎥 Ne Üretiyorum?

Haftanın ilk videosunda Recall'ın neden güvenlik anlamında zararlı olduğunu anlatıyorum.

İkinci videomuzda YouTube'un maliyetini tahmin etmeye çalışıyoruz.

Bu haftaki bültenimizin de sonuna geldik, haftaya görüşmek üzere!