🤠 Red Hat Kodlarını Kapatıyor! - Hafta 26/2023
Yusuf İpek – 2 Temmuz 2023 Websitesinde oku →Herkese selamlar dostlar! Temmuz ayının ilk bültenine hoş geldiniz. Bugün 2 Temmuz 2023.
Bu hafta Red Hat kodlarını kapatıyor, Windows 11 sistemine yapay zekayı dahil ediyor, Apple şifrelemeyi engellemenin karşısında duruyor ve Reddit'te işler kızışıyor.
Hepsi ve daha fazlası aşağıda sizleri bekliyor. Keyifli okumalar!
🐧 Özgür Yazılım
Bu hafta özgür yazılım camiasında en çok konuşulan konulardan birisi Red Hat Enterprise Linux kodlarının kapanması oldu. Teknik olarak tamamen kapanmıyor sadece ödeme yapanlara açık oluyor. GPL lisansı buna izin veriyor ama buradaki sorun Red Hat daha önceden CentOS'i öldürdü çünkü insanlar para ödemeden Red Hat'in yaptığı değişiklikleri kullanabiliyordu. Şimdi de Red Hat'in kodunu kullanan Rocky veya Alma Linux gibi sistemleri öldürmek için bu hareketi yaptılar. Yalnız Red Hat'in kendisi de Linux ve bir sürü özgür yazılımın koduna dayanarak çalışıyor. Bu konuda büyük tepki aldı. Geri adım atacaklarını sanmıyorum ama bakalım ne olacak?
SponsorBlock'u hepiniz biliyorsunuz. Şimdi bir de aynı geliştiriciden Youtube'daki tık tuzağı kapak fotoğraflarını ve başlıklarını önlemek için bir eklenti çıktı. SponsorBlock ile aynı mantıkta oylama sistemiyle çalışıyor. Yalnız bence Youtube ekosistemini yapan şeylerden birisi ilgi çekici başlıklar ve kapak fotoğrafları. Bu eklentinin çok tutacağını zannetmiyorum.
Fedora, yükleyicisini web tabanlı yapmayı düşünüyor. Birçok kullanıcı yükleyiciden şikayetçiydi ve benim de kullandığım yükleyicilerle kıyaslayacak olursam Fedora yükleyicisi en iyisiydi diyemem. Bu arada web tabanlı kelimesinden korkmayın çevrim dışı da yükleme yapabileceksiniz. UI kısmı değişecek sadece. Umarım kullanıcılar için daha iyi bir deneyim olur.
Brave, websitelerinin bilgisayarınızdaki verilere erişmek için yaptığı lokal istekleri engelleyecek. Bunun için kendi içerisinde bir izin ayarı oluşturmuş ve siteden çıktığınızda verdiğiniz izni silmenize olanak sağlayacak. Bunu yapan ilk tarayıcı şimdilik Brave. Güzel bir gelişme.
Proton, şifre yöneticisinin istemci tarafını özgür yazılım yapıyor ama anladığım kadarıyla sunucu tarafı açık kaynak olmadığından kendi sunucunuzda barındıramıyorsunuz. ProtonPass'in diğer şifre yöneticilerine kıyasla en güzel özelliği hem e-posta alias hem de şifre oluşturuyor olması. Ben şu an Bitwarden ve AnonAddy kullanıyorum bu sistem için. İkisi bir arada olsa daha güzel olurdu ama ProtonPass'e fazladan para ödemek istemiyorum şimdilik.
🤖 Yapay Zeka
OpenAI ve Microsoft yapay zekayı eğitebilmek için doktora yaptığınız ziyaretlerin konuşmasını kaydetmek istiyor. Belki ileride kullanışlı olabilir ama doktorumla olan konuşmamı Microsoftla paylaşmak ister miydim? Zannetmiyorum.
Windows 11 Copilot beta sürümüne geldi. Direkt işletim sistemi üzerinden GPT kullanabileceksiniz. Tabii içerisinde reklamlar da var. Ne kadar kullanışlı bilmiyorum ama bence henüz YZ'yı işletim sistemine entegre etmek için erken. Açık kaynak modelleri herkes bilgisayarında rahatça çalıştırabildiği zaman çok daha iyi olacak.
Paul Trembley ve Mona Awad isimli iki yazarın iddiasına göre ChatGPT korsan kitaplar kullanılarak eğitildi. Bu ikili aynı zamanda şirkete dava açtılar. Bence GPT'nin eğitiminde korsan olarak epub kullanılmış olması olası. Neden kullanmasınlar? Veri herkes tarafından erişilebilir. Bunu kanıtlayabilirler mi veya davayı kazanabilirler mi orasını bilemiyorum.
🔒 Güvenlik
Avustralya başbakanı telefonunuzu her gün bir defa yeniden başlatın diye bir uyarı yaptı. Bunun arkasındaki yatan nedense, telefonunuza bulaşan bazı virüsler veya patlatılan bazı sıfır gün açıkları geçici oluyor. Telefonunuzu yeniden başlattığınızda etkisi yitirilmiş oluyor. Mantıken her gün olmasa da ara ara yeniden başlatmanızı tavsiye ederiz.
Apple da sonunda uçtan uca şifreleme mekanizmasının kırılmasına karşı durdu! Biliyorsunuz geçtiğimiz aylarda kendileri bunu oldukça destekliyorlardı hatta bunun için bir mekanizma geliştirmişlerdi bile. Daha sonra çok büyük tepkiler gelince durma kararı almışlardı. Görünüşe göre strateji değiştiriyorlar.
🎮 Oyun
Blizzard'a yapılan DDOS nedeniyle saatlerce Diablo IV ve WoW oyunlarına erişilemedi. Şimdi Blizzard'ın online oyunlarını kenara koyuyorum ama Diablo IV gibi bir oyuna çevrim içi bağlanma zorunluluğu getirmek bence çok saçma. Kullanıcılar para ödediği halde gereksiz yere oyununu oynayamıyor...
Steam Deck'deki oynanılabilir ve onaylanmış oyun sayısı 10 bin oldu! Bu sayı PS3'te 2563, PS4'te 2062, PS5'te ise 560 adet! Linux sistemlerde oyun oynanamıyor dendiği zaman bu sayıları verebilirsiniz.
Steam yaz indirimi başladı! 13 Temmuz'a kadar devam edecek. Önceki indirimlerden aldığınız oyunları oynadınız mı bir kontrol edin derim.
Valve, YZ ile geliştirilen oyunları şimdilik sistemine dahil etmiyor. YZ ile aldığınız çıktıları elle geliştiriyor olsanız bile kabul etmiyor. İlginç bir yaklaşım. Valve'dan beklemezdim ama belki de telif hakkından korkuyorlardır. Bakalım ileride fikirleri değişecek mi?
📰 Bahsetmeye Değer Haberler
Youtube'da oyun oynayabileceksiniz! İlginç ve beklenmedik bir gelişme. Biliyorsunuz Google, Youtube'dan direkt olarak çok para kazanmıyor hatta Youtube'u idare etmesi zor. İnsanların daha fazla platformda kalmasını sağlamak için böyle bir şey geliştirdiler diye düşünüyorum. Bakalım çıktıktan sonra ne kadar başarılı olur görürüz.
Reddit moderatörleri, açık mektup yayınladı. Uygulamalar için daha iyi bir API fiyatlandırması istiyorlar. Şu an itibariyle 2254 adet subreddit hala kapalı durumda. Bazılarını zorla açtılar ama zorla açtıkları da arşivlenmek zorunda kaldı çünkü kalabalık bir topluluğu yönetmek gerçekten kolay bir iş değil ve gönüllü olarak kimse yapmak istemiyor.
Apple iCloud+ fiyatlarına %100 zam yaptı. Buna göre 50 GB 12.99₺, 200 GB 39,99₺, 2 TB'sa 129,99₺. Türkiye şartları düşünüldüğünde hala fiyatlar iyi ama Apple'ın bulutunda verilerimi ne kadar saklamak isterdim bilemiyorum.
Microsoft, Outlook'tan bir bağlantıya tıkladığınız zaman Edge tarayıcısından açmaya zorlayacak. Varsayılan tarayıcınız Edge olmasa bile bağlantı oradan açılacak. Bu konuda sürekli eleştiriyoruz ama Microsoft dinlemiyor ve kullanıcısının seçimine saygı duymuyor.
Minecraft artık Reddit'te resmi olarak paylaşım veya duyuru yapmayacak. Bunun nedeni tahmin edebileceğiniz üzere son birkaç haftadır Reddit'in etrafında dönen dramadan dolayı.
Github yanlışlıkla açık kaynak yazılımlara DDOS atıyor. Nedeniyse insanlar bir yazılımı forkladığında Github Workflow kısmı da forklanmış oluyor ve arka planda yüzlerce kişinin deposu, yazılımı derlemek için sürekli indirme isteği atıyor. Hatta bazılarında onlarca farklı mimari için derlenme yapıldığından çok büyük sorunlara yol açabiliyor. Github bu workflow meselesini geçmişte de çözmeyi denemiş ama görünüşe göre pek başarılı olmamış.
Geçtiğimiz hafta Youtube'un reklamları engelleyeceğini söylemiştik. Bu haftaysa kullanıcılara engellemeden önce uyarı çıkarıyor ve eğer ki reklam engelleyicisini kaldırmazlarsa 3 videodan sonra daha fazla video izleyemeyeceklerini belirtiyor. Size bu uyarılar çıktı mı? Galiba henüz Türkiye tarafına gelmedi ama ilerleyen haftalarda bizim de görme ihtimalimiz yüksek.
Geçtiğimiz hafta Meta'nın Kanada bölgesinde haber bağlantılarını kaldıracağını söylemiştik. Aynısını Google da yapıyor. Artık Kanada bölgesindeki Google kullanıcıları haberlere direkt erişemeyecek. Bu aslında geçen hafta da söylediğim gibi bir açıdan güzel bir haber olabilir. İnsanlara bilinçli olarak haberlerini nereden takip etmeleri gerektiğini öğretebilir.
Fransa hükumeti web tarayıcıların içerisine alan adlarını engelleyen bir liste eklemek istiyor. Bunu birçok tarayıcının yapacağını zannetmiyorum. Yasağa gitseler bile yapmazlar ve birçok insan ses çıkarır. DNS ve İSS'larına baskı yaparak bunu başarabiliyorlar ama tarayıcılarda bence zor.
Birleşik Krallık, sosyal medya uygulamalarında çocukların challenge ve dublör içeren videolara erişmesini engelleyecek. Biliyorsunuz sosyal medya kullananların büyük çoğunluğu çocuklar ve bu tarz challenge videolarını izledikten sonra gaza gelip başlarına bela alabiliyorlar. Defalarca olan bir şey. Çin'de zaten bu yasakmış. İfade özgürlüğünü tamamen kısıtlamadığı sürece bence zaten çocukların bu tarz içeriklere erişmesini kısıtlamak gerekiyor.
📺 Ne İzliyorum?
The One Person Business Model 2.0 (Turn Yourself Into A Business)
İçerik üreticilerinin izlemesi gereken bir video.
Red Hat, you're harming the entire Linux ecosystem.
Red Hat dramasını kısaca açıklayan bir video.
📚 Ne Okuyorum?
The Way of Superior Man
Erkeklik kavramı son 100 yılda büyük değişikliğe uğradı ve birçok insan erkekliğin ne demek olduğunu anlamakta güçlük çekiyor. Dolayısıyla toksik ideolojiler olan red pill, blue pill, incel veya Andrew Tate gibi isimler popüler olabiliyor. Bence yukarıdaki kitabı özellikle bütün erkeklerin okuması gerekiyor. Kadınlar da okuyabilir elbette, ilişki dinamiklerinin nasıl çalışması gerektiğini daha iyi anlayabilirler.
Marketing Made Simple
Bu kitap da bir şekilde listeme girmiş, nereden girmiş bilmiyorum ama okudum. Kısa bir kitap ve websitenizi kurup nasıl daha fazla insan çekebilirsiniz, ürün satabilirsiniz güzel bir şekilde anlatıyor. Adım adım ve sade. Pazarlamaya yeni girecekseniz ve iş kuracaksanız tavsiye ediyorum.
🎥 Ne Üretiyorum?
Bu haftaki ilk videomuzda kod yazmadan nasıl websitesi kurabileceğinizi anlatıyorum.
Bir diğer videomuzdaysa bugüne kadar bültende tanıttığım bütün uygulamaları inceliyorum.
💽 Haftanın Yazılımı
Biliyorsunuz arka plan silme uygulamaları genelde 1 fotoğrafı silmenize izin veriyor ve sonrası için sizden para istiyor. Bunu bilgisayarınızda lokal olarak yapmak için Rembg adında bir uygulama tanıtmıştım size ama artık ona da gerek kalmadı.
img.ly web uygulaması hem özgür yazılım hem de lokal olarak çalışıyor. Web üzerinden fotoğraflarınızın arka planını tamamen silebiliyorsunuz.
Bu haftaki bültenin de sonuna geldik. Haftaya görüşmek üzere!
