🔓 Chrome, Windows ve Apple'da Sıfır Gün Açıkları Kapatılıyor - Hafta 15/2023
Yusuf İpek – 16 Nisan 2023 Websitesinde oku →Herkese günaydın dostlar! Nasılsınız? Umarım keyifler yerindedir ve gününüz şahane geçer.
Ufak iki değişikliğimiz var ilki bundan sonra bültenin video formunu Youtube'dan bulabilirsiniz. Video formunda sadece haberleri konuşuyor olacağız. Diğer segmentler dahil olmayacak. İkincisiyse haftanın komutu segmentine elveda ediyoruz. Toplam 10 tane komut gösterdim sizlere ama buraya kadarmış.
Bu hafta birçok yazılım ve platformda önemli güvenlik açıkları kapatılıyor. Bunların arasında Apple, Chrome ve Windows var. Sanatçılar yapay zeka yüzünden işlerini kaybediyorlar ve yapay zeka telif haklı müzikler üzerinde eğitilmeli mi tartışması başlıyor. Bunlar ve diğer bütün haberler aşağıda sizi bekliyor. Keyifli okumalar!
🐧 Özgür Yazılım
🦊 Firefox 112 yayınlandı! Güvenlik açıklarının düzeltilmesi dışında iki yeni özellik dikkatimi çekti. İlki tarayıcıyı kapatıp açtığınızda CTRL+SHIFT+T yaparsanız önceki oturumunuzdaki sekmeleri geri getiriyor. İkincisiyse şifre kısmına sağ tıklarsanız şifreyi göster diyebiliyorsunuz.
🙏 Özgür ve açık kaynak yazılımları projelerinizde sık sık kullanıyorsanız https://thanks.dev/ sayfasını kullandığınızda sizin en çok hangi projelerden yararlandığınızı listeliyor ve thanks.dev üzerinden yaptığınız bağışları bölüştürerek en çok kullandığınızdan en az kullandığınıza kadar her projeye bağış yapmanızı sağlıyor. Bu yazılımı bence büyük şirketler kesinlikle kullanmalı.
👁 Vücudunuzu tam anlamıyla klavye yapmak isterseniz buyrun. Elinizi kolunuzu açarak bilgisayarınıza yazı yazdırtabilrisiniz. Bunun erişilebilirlik için bazı güzel kullanım alanları olabilir.
🤖 Yapay Zeka
🔎 Bing'in yapay zekası artık arama sonuçlarında özetleyici kullanacak. Hatırlayacak olursanız YZ daha çıkmadan önce bile bu tarz özetleyicilerin karşısında duran bir sürü insan vardı. Çünkü sen özeti aramada verirsen kullanıcı niye özeti aldığın websitesine tıklasın? Bu da o sitenin reklam gelirlerini öldürmek demek. Bu tartışma yine yakında alevlenebilir.
🎵 UMG (Universal Music Group) Spotify ve Apple Müziğe yapay zeka servislerini eğitirken sanatçıların melodi ve sözlerini kullanmayın demişler. Peki bu müzisyenler vakti zamanında kendini eğitirken acaba hangi melodi ve sözler üzerinden kendilerini eğittiler? Kendinden önceki müzisyenlerden doğal olarak. Bence bu işin zaten kaçarı yok. Bu tarz yasaklamaların da anlamı yok.
🧭 Bu hafta yazılımcılar için geliştirilmiş bir yapay zeka arama motoru keşfettim. Fena değil gibi.
🧑🎨 Yapay zeka sanatçıları kötü etkiliyor. Çin'de geçen seneye göre işe alımda %70'lik bir düşüş söz konusu. Bu konular hakkında buna benzer yazılara sık denk geliyorum. Bakalım böyle mi devam edecek?
🌴 Amazon da YZ işine giriyor. Bedrock adında yeni bir ürün çıkardı. Şu an herkese açık değil ama anladığım kadarıyla bu zaten son kullanıcıya hitap etmiyor. Uygulama geliştiricilerine hitap ediyor. Ücretler de tam olarak belli değil.
🥸 Geçtiğimiz haftalarda YZ kullanan bir gözlüğün gerçek hayatta alt yazı geçtiğini konuşmuştuk. Bu sefer başka bir gözlükse ses olmadan direkt dudağı okuyabiliyor.
🔒 Güvenlik
🍏 iPhone, iPad ve Maclerde aktif olarak patlatılan sıfır gün açıkları kapatıldı. Bu güvenlik açıkları hackerlara çekirdek seviyesinde kod çalıştırma izni ve zararlı web sayfalarını yükleme izni veriyor. Henüz yapmadıysanız mutlaka güncellemelerinizi yapın.
🪟 Windows'un Nisan güncellemesi 1 sıfır gün açığını ve 20 yetki yükseltme, 45 uzaktan kod çalıştırma, 8 güvenlik özelliğini bypass etme gibi bir sürü açığı kapatıyor.
🔐 Windows 11'de test edilen yeni bir özellikle birlikte uygulamaların sizin ekran başınızda olup olmadığını anlamasını kısıtlayabiliyorsunuz. Mahremiyetiniz için güzel bir gelişme. Microsoft sizi takip etse de bari kullandığınız uygulamalar sizi daha az takip edecek.
🐞 Google, Chrome için acil bir güncelleme yayınladı. Bu güncelleme aktif olarak patlatılan bir sıfır gün açığını kapatıyor. Detayları tam olarak yayınlanmasa da Javascript motorlarıyla ilgili olduğu biliniyor.
📰 Bahsetmeye Değer Haberler
🖥️ Bilgisayar satışları bu yılın ilk çeyreğinde geçen seneye kıyasla %29 düştü. Pandemiden sonraki bu süreçte de muhtemelen düşmeye devam edecek.
🖼️ Windows 11'de print screen tuşuna bastığınızda ekran görüntüsünü panoya kopyalıyor biliyorsunuz. Artık bu değişecek, tuşa bastığınızda ekran görüntüsü alma aracı çıkacak ve oradan ek tıklamalar yapmanız gerekecek. Windows kullanmıyorum ama tahmin ediyorum ki yıllarca gelen alışkanlıklardan sonra pek iyi karşılanan bir gelişme olmayacak.
🇷🇺 Rusya'da birçok VPN'in yasak olduğunu biliyorsunuz ancak hükumet artık yasaklamayla baş edemediği için insanları korkutmak adına VPN'lerin neden kötü olduğunu anlatan propagandalar yapmaya başladı. İşin ilginç yanı bazı uyarılar her ne kadar doğru olsa da işlerine geldiği gibi doğruyu büküyorlar.
🔑 Windows Defender'daki bir yazılım hatası Firefox'un Windows'ta daha fazla CPU kullanmasına neden oluyor. MsMpEng.exe tehlikeli durumları kontrol eden bir yazılım. Ancak bahsettiğimiz yazılım hatası yüzünden Firefox'un diğer tarayıcılara göre daha fazla bu yazılımı kullanmasına ve dolayısıyla daha fazla CPU kullanımına neden oluyormuş. İşin ilginç yanı bu durum 2018'den beri biliniyor ancak yeni düzeltildi.
💾 RTX 4070 duyruldu ve satışa çıktı. NVIDIA'nın söylediğine göre günümüzdeki birçok modern oyunu DLSS ile birlikte 1440p çözünürlükte ve 100 FPS'nin üstünde oynatıyor. 12 GB vRAM ile geliyor ve boşta 10W tüketiyor. 599$'lık kartın Türkiye fiyatıysa 15.000₺.
🇮🇹 Geçtiğimiz hafta İtalya'nin GPT'yi yasakladığını konuşmuştuk. Eğer OpenAI yaşı doğrularsa ve eğittikleri veri için kullanıcı onayı alırlarsa yasağı kaldıracaklarmış. Yalnız bu yaş doğrulama sistemi şirketlerin hep zorlandığı bir durum. Kimse bunu %100 çözemedi. OpenAI tabii efendim yaparız demiş ama bana çok değişen bir şey olmayacak gibi geldi. Zaten herkes GPT üzerinden yaptığımız işlemlerin OpenAI tarafından kullanıldığını da biliyordu.
🐦 Artık Twitter'dan hisse ve kripto alabileceksiniz! Şaka falan değil. Twitter çok ilginç bir hale geldi.
🕹️ Self-Host ama Dışarıya Açmak Zorunda Mıyız?
Bu hafta babamın fotoğraflarını bilgisayara yedeklememiz gerekti ve keşke evde herkesin bağlanabileceği Nextcloud gibi bir sistem olsa diye düşündüm. Bu arada babamın fotoğrafları zaten Google Fotoğraflara yedekleniyormuş.
Kendi bilgisayarım neredeyse günde 10 saat çalışıyor ve bu süreçte arka planda Nextcloud çalışsa evdeki bütün bilgisayarlar bağlanabilir ve yedekleme yapabilir! Ama bir sorunumuz var sabit IP alıp dışarı açmak gerekli. Yoksa bu cihazlar evin dışına çıkar çıkmaz artık iletişim kuramazlar.
Kurmasınlar ne olacak ki? Her türlü eve geri dönecekler. Nedense evde bir Nextcloud gibi bir şey kurmak için dışarıya açmam gerektiği kanısı kafama yerleşmiş. Ben de şimdi bunu yıkmak için Podman ile Nextcloud kurdum.
Oldukça basit bir kurulumu var. Podman-compsoe indirip yaml dosyası oluşturuyorsunuz ve kurulum 5 dakikanızı almıyor. https://hub.docker.com/r/linuxserver/nextcloud imajını kullandım.
Peki siz evdeki barındırdığınız her şeyi dışarıya açıyor musunuz?
📺 Ne İzliyorum?
🧑🔬 Fringe
Lise yıllarımda izlediğim bilim kurgu dizisi Fringe'e tekrar başladım. Bazı sahneleri hatırlıyorum ama son sezonu izlemediğimi biliyorum. Birçok şeyi unutmuşum. Bir de bitirdiğimde puanlamasını yaparım.
🕹️ PlayStation - 39 Things They Didn't Tell You.
Playstation hakkında bilmediğiniz 39 şey ama şahane bir sunumla. Bu kanalı biliyorsunuzdur ama bilmiyorsanız da paylaşmış olalım.
📚 Ne Okuyorum?
🤖 I wish GPT4 had never happened
Bir kişinin perspektifinden GPT neden olmamalıydı? Yazıyı okuyunca kısmen hak verdim ama iyi veya kötü dediğimiz kavramların her zaman kişinin bakış açısından olduğunu güzel gösteriyor.
🌎 Deprem'de Ayna Tutmak
"...bir gün başarır ve gerçekten çıkarsak, varsın Istanbul’u vursun deprem - biz, bize düşeni yapmış olalım, “yaşadım” diyebilmiş olalım."
Keşke herkes böyle düşünse, artık sanki olaylar da biraz sakinleşince insanlar diğerlerinden vazgeçti de kendini kurtarmaya odaklandı gibi.
🦾 Replacing my best friends with an LLM trained on 500,000 group chat messages
Uzun süredir var olan Whatsapp grup konuşmalarınızı yapay zekayla eğitirseniz ne olur? Yapay zeka en iyi arkadaşlarınız gibi konuşabilir mi? İlginç bir deney ve rehber.
🐧 The early days of Linux
Linux'un ilk günlerini, Linus Torvalds'ın arkadaşı ve dünyadaki ilk Linux bilgisayarına sahip olan kişinin kaleminden okuyabilirsiniz. Çok uzun bir yazı değil.
🎥 Ne Üretiyorum?
Bu haftaki ilk videomuzda yapay zekayı lokal olarak nasıl çalıştırabileceğinizi anlatıyorum.
İkinci videomuzdaysa yeni pencere yöneticim Hyprland'i sizlere gösteriyorum.
💽 Haftanın Yazılımı
Bu haftaki özgür yazılımımız Metadata Cleaner.
Aklınıza gelebilecek bir ton uzantı için meta veriyi temizliyor. Ben genelde PDF ve resimlerim için kullanıyorum. Tek sorunu fazla aydınlık olması. 😄 Flatpaktan kurup kullanabilirsiniz.
Bu haftaki bültenin de sonuna geldik. Akşam 20:30'da yayında görüşmek üzere!
