🤖 Laptopunuzda Lokal Yapay Zeka Çalıştırın! - 11/2023
Yusuf İpek – 19 Mart 2023 Websitesinde oku →Herkese selamlar dostlar! Geçen hafta 100 kişiye ulaşmak üzereyiz lütfen bülteni paylaşın diye bir çağrıda bulunmuştum. Bu hafta 113. okurumuz bültene kayıt oldu. Paylaşan herkese teşekkürler ve tekrar hepiniz hoş geldiniz!
Bu hafta yapay zeka konusunda çok önemli ilerlemeler katedildi. Kullandığınız birçok yazılımda önemli güvenli açıkları kapatıldı. Lastpass'ın hacklenmesi konusunda yine yeni gelişmeler var. Detaylar aşağıda!
Bu e-postayı aldıysanız ve bugüne kadar hiç yanıtlamadıysanız lütfen bir defa en azından "merhaba" yazarak yanıtlayın. Çünkü daha sonra spama düşüyor ve size ulaşmayabiliyor.
🐧 Linux
🍷 Wine 8.4 yayınlandı. Bu sürümü özel yapansa native Wayland grafik sürücüleri bu sürüme dahil edildi.
🤖 Yapay Zeka
🐏 Yapay zeka dünyasında büyük bir gelişme yaşandı. Hatırlayacak olursanız geçtiğimiz hafta Meta, LLaMA adında bir modeli açık kaynak olarak yayınlamıştı. Stanford üniversitesi bu modeli tekrar farklı şekillerde eğitti ve GPT3'ün text-davinci-003'üne yakın bir sonucu laptop, Raspberry pi gibi makinelerde bile çalışan bir model haline getirdi. İnanılmaz bir gelişme! Bu modelin adı Alpaca, henüz test etme şansım olmadı ama test ettiğimde size haber vereceğim.
🧑🔧 DoNotPay adında yapay zeka kullanan bir robot avukat dava ediliyor! Evet yapay zekayı kullanarak avukatlık yapan bir robot varmış. Bu robot dava açabiliyor, trafik cezalarına itiraz edip, belge üretebiliyormuş hatta sizin adınıza abonelikleri bile iptal edebiliyormuş. Ancak ucuz olması ve problemleri çözmesi demek ki bazı avukatların hoşuna gitmedi ki dava etmişler.
🏴 Çin'de ChatGPT hesaplarını satan bir karaborsa varmış. Çinliler de yapay zekaya erişmek istiyorlar ancak devlet bunun karşısında duruyor.
🦾 GPT4 yayınlandı. Test etme şansım oldu. 3'e göre en büyük farkı resmi de girdi olarak alabiliyor olması. Ayrıca bir şeyi düzelt, şunu tekrar etme dediğinizde daha anlayışla karşılıyor. Açıkçası GPT modellerini her ne kadar sevsem ve kullansam da bunu sunucular üzerinden yapmak beni rahatsız ediyor. Alpaca gibi bir modeli lokalde çalıştırabilirsem güzel olacak.
🗒️ Google dokümanlara yapay zeka özelliği geldi. İskelet oluşturma, beyin fırtınası yapma, düzeltme, yeniden yazma gibi özellikleri doğrudan Google üzerinden yapabileceksiniz.
🧑🏫 KhanAcademy, öğrenme sistemine GPT4'ü dahil ediyor. GPT4 ayrıca görselleri de kullanıp anlayabildiğinden öğretmen olarak daha iyi olacağı kesin. Okurlarımızın kaçı yapay zekayı aktif olarak kullanıyor bilmiyorum ama ben son zamanlarda oldukça aktif kullanıyorum ve yapay zekanın iyi öğretmenlik yapabileceğini düşünüyorum.
🦜 Duolingo da Max sürümüne GPT4'ü ekledi. İki yeni özellik getirmişler. İlki yanlış cevabınızın neden yanlış olduğunu açıklarken diğeri rol yaparak dili öğrenmenizi sağlıyor. Rol yapma ilginç aslında ama bunun için Duolingo'ya ihtiyacınız yok direkt GPT'nin sitesinden de yapabilirsiniz.
🦃 Bing'in GPT3 yapay zekası da GPT4'e geçiş yaptı. Henüz özellik olarak farklılık var mı bilmiyorum. Muhtemelen yakında resimler kısmıyla da bir şekilde entegre ederler.
🇺🇸 ABD'deki yetkililere göre yapay zeka ile ürettiğiniz sanat eserinin telif hakkını alabilirsiniz ama yapay zekadan daha fazla vakit harcadığınızı, kendinizden bir şey kattığınızı kanıtlamanız gerekli.
🇬🇧 Birleşik Krallık kendi yapay zekasını çıkartmak için 900 milyon dolar harcayacak.
🇨🇳 Çinli şirket Baidu kendi yapay zekası Ernie'yi tanıttı ama GPT gibi sonuçlar beklemeyin dediler. Bu tanıtma olayı medyada çok büyük yer alamadı çünkü tam tanıtma sırasında GPT4 yayınlandı ardından Alpaca olayı gelişti.
🎮 Çinli bir oyun şirketi, CEO'sunun yapay zeka olduğunu ilan edince hisse değerleri %10 artmış. Bu da haftanın en komik ikinci haberi galiba.
🎑 ViperGPT yazılımıyla resmi girdi olarak verip yorumlamasını hatta problem çözmesini sağlayabileceksiniz.
🗒️ Microsoft 365 internet ofis sürümüne yapay zekayı dahil etti. Tahmin edebileceğiniz üzere GPT4'ü kullanıyor ve tek tıkla sizin için bütün sunumu veya dokümanı oluşturabiliyor.
📰 Bahsetmeye Değer Haberler
🔑 LastPass'ın hacklenmesini ve bütün kullanıcı kasalarını çaldırmasını hatırlamışsınızdır. Çalışanların birisinde Plex yüklüymüş ve hacker Plex'teki bir açığı kullanarak bu kişinin bilgisayarına sızmış. Burada önemli bir şey öğreniyoruz o da şirket bilgisayarıyla kullanıcı bilgisayarı ayrı olmalı.
🌐 Google Chrome'un yeni sürümü 40 güvenlik açığını kapatıyor. İçerisinde önemli güvenlik açıkları var. Chromium tabanlı tarayıcılarınızı mutlaka güncelleyin.
🇨🇳 Çin, çocukların Tiktok'ta dolaşmasını olabildiğince kısıtlamaya çalışıyor. Normalde bilirsiniz bu tarz kısıtlamalar ben 18 yaşında değilim diyerek kolayca kalkabiliyor ama Çin'in geçmişteki oyunlar ve başka konular hakkındaki aldığı kararlara bakarsak bu konuda ciddiler. Sosyal medyanın çocukları kötü yönde etkilediği ve intihara sürüklediği aşikar. Ha gerçi bizleri de etkiliyor orası ayrı hikaye ama bu konular hakkında daha fazla konuşmamız şart.
🐦 Twitter, onion sitesinin sertifikasını yenilemedi. Onion alan adlarını duyuralı tam 1 yıl oldu. Elon Musk sertifikayı yeniler mi sizce?
/cdn.vox-cdn.com/uploads/chorus_asset/file/19713460/acastro_200207_3900_Tor_0001.0.jpg)
🗨️ Meta, Twitter benzeri metin bazlı bir sosyal medya uygulaması kurmayı planlıyor ancak bu sistem Mastodon gibi olacak. Merkeziyetçi olmayacak yazmışlar. Umarım Activitypub üzerine kurarlar da şu an kullandığımız Pleroma, Mastodon gibi uygulamalarla da iletişime geçebilir.
🍏 Apple saat verilerine göre insanlar yeteri kadar uyumuyor. Büyük çoğunluk 7 saatin altında uyuyor ama sağlıklı uyku için 7'nin üstünde uyku gerekiyor. Bu konu hakkında çok fazla benlik senlik durum yok. 7'nin altında uyuyorsanız antikor seviyeniz düşük, kalp krizi riskiniz bile yüksek. Konu hakkında Why We Sleep kitabını okumanızı tavsiye ederim. Benden söylemesi uykunuzu iyi alın dostlar.
🧊 NordVPN Meshnet adında bir özellik çıkardı ve bu özellik bütün kullanıcılara ücretsiz. Meshnet sizin uzaktayken bile kendi bilgisayarınıza bir VPN gibi bağlanmanızı sağlıyor. Böylece hangi ağda olursanız olun ev IP'nizi ya da iş IP'nizi kullanabiliyorsunuz. Ayrıca NordVPN, Linux istemcisini açık kaynak yaptı.
💭 Discord gizlilik sözleşmesindeki seslerinizi ve video görüntülerinizi depolarsak önden haber veririz yazısını kaldırınca kullanıcılar başkaldırdı. Niye kaldırıyorsunuz acaba seslerimizi mi depolayacaksınız demişler. Discord'da olay büyümeden yok öyle bir şey yapmıyoruz deyip yazıyı geri koymuşlar. Bence şu an da topluyorlardır da neyse...
🪟 Windows Mart 2023 güncellemesi 2 sıfır gün açığını kapatıyor dostlar. Güncellemeyi unutmayın.
🛳️ Docker, organizasyonlara ücretli versiyonlara geçmezlerse hesabınız silinecek diye mesaj attı ve ortalık karıştı. Çünkü Docker'da çok fazla açık kaynak ve özgür yazılım projesi mevcut. Bunların birçoğu da durduk yere para vermek istemiyor yıllar sonra. Hele ki imaj dosyalarını farklı yerlerde ücretsiz depolamak varken. Gelen tepkiden sonra Docker özür dileyip geri adım attı.
🦸 Microsoft destek çalışanı orijinal lisans koduyla ilgili bir sorunu çözemeyince KMSPico kullanarak sorunu çözmüş. Haftanın en komik haberi olsa gerek.
🌬️ Flatburn adında, 3D yazıcı ile üretilebilen ucuz bir hava kalitesi kontrol cihazı tasarlandı. Yazılımı da açık kaynak. Bu haberin hemen ardından kendinizin böyle bir cihaz satın alıp verileri paylaşabildiğiniz bir site keşfettim. Fikir aslında çok iyi. Dünyanın her yerindeki hava kalitesini gönüllüler olarak sağlamış oluyoruz. Türkiye'den de yapan birkaç kişi var.
🇬🇧 Birleşik Krallık devlet dairelerinde TikTok'u yasakladı ardından Yeni Zelanda da yasakladı.
🎮 Steam bahar indirimleri başladı! Oyun almadan önce geçen indirimdeki oyunları oynayıp oynamadığınızı kontrol etmenizi tavsiye ederim.
🖼️ Amazon fotoğraflara yedekleme yapan bir kullanıcının 240.364 fotoğrafı kayıplara karıştı. Her zaman söylüyoruz ama bu olay üstüne bir kez daha söyleyelim veriniz en az 3 yerde depolanmıyorsa o veriniz yok demektir.
🔓 Google, Exynos çiplerinde 18 sıfır gün güvenlik açığı keşfetmiş. Gerekli güncellemeler Samsung cihazlarına geldi. Yapmadıysanız mutlaka yapın.
🌐 Microsoft Edge tarayıcısına gömülü kripto cüzdan gelecek. Açıkçası böyle şeylerin gömülü gelmesi benim hoşuma gitmiyor. Aynısını Brave de yapıyor ama bırak kullanıcı kuracaksa eklenti olarak kursun. Tarayıcı sadece ana görevini yapmalı.
🐦 Tahmin ettiğimiz gibi Twitter'ın mavi tikinden birçok insan dolandırılıyor ve dolandırılmaya da devam edecek. Twitter ise bu konuda sessiz. Yıllardır bütün sosyal platformların getirdiği mavi tik güvenini sırf para için bu şekilde kullanmak çok kötü.
🐦 Elon Musk, 31 Martta Twitter'ın algoritmasını açık kaynak yapacakmış. Ha gayret umarım bu sefer başaracaksın Elon.
🤝 Github'da yıldız satın alma muhabbetinin olduğunu biliyor muydunuz? Sadece yıldıza bakarak bir projeye güvenmemek gerekebilir.
☁️ Doğruları Konuşunca Gelen DDOS
2 hafta önceki yayınımızda Cloudflare'in neden kötü olduğunu anlatırken websiteme DDOS atıldı. Bunun üstüne ufak bir önlem aldım ancak Cloudflare videosunu yayınladıktan sonra da kısa süreliğine DDOS yedim. Ve düşünmeye başladım bunu tam olarak nasıl çözeceğimize.
Yüzde yüz açık olmak gerekirse bunu tam olarak çözmenin bir yolu elbette yok. Cloudflare kullansanız bile %100 çözemiyorsunuz. Büyük şirketlere bile gelen DDOS'lar bazen çok uzun sürebiliyor ancak DDOS normalde maliyetli bir saldırı ve herkes bunu çok uzun süre yapacak kapasiteye sahip değil.
Geçen haftaki website kurma yayınımızdan sonra muhabbet ederken Wise, Crowdsec kullanabileceğimi söyledi. Crowdsec, tıpkı Sponsorblock gibi Crowdsec kullanıcılarına saldırı yapan IP adreslerini depoluyor ve diğer kullanıcılarla paylaşarak onlara saldırı yapmasını engelliyor. Tamamen ücretsiz ve özgür yazılım bu arada.
Aynı zamanda uygulama bazlı veya reverse proxy bazlı eklentilerini de kurup captcha kullanabiliyorsunuz. Böylece DDOS saldırılarında kendi kullanıcılarınızı yanlışlıkla banlamamış oluyorsunuz. Kurması da çok kolay, karmaşık bir kurulum söz konusu değil.
Bu arada ben bunu paylaşıyorum çünkü ilginç ve güzel bir teknoloji. Aynı zamanda okurlarımıza da yardımcı olabilir. Bunu kurdum artık ölümsüzüm bana DDOS atın demek istemiyorum. Crowdsec'i kurmak bundan sonra alabileceğiniz DDOS saldırılarını %100 çözmeyecektir ama iyi yönde bir adım olacağı kesin.
📺 Ne İzliyorum?
🏃The Race to the South Pole
112 yıl önce kimse henüz güney kutbuna ulaşmamışken Roald Amundsen ve Robert Falcon Scott ilk kim varacak diye yarışmaya karar vermişler. Birisi sadece hava iyi olduğunda ilerleyebildiği kadar ilerlemiş diğeriyse hava iyi olduğunda da kötü olduğunda da her gün 24 kilometre ilerlemiş. Kim kazanmıştır sizce?
😎 Live-caption glasses let deaf people read conversations using augmented reality
Sağır insanların bütün konuşmaları görebilmesi için arttırılmış yapay zeka teknolojisiyle bir gözlük geliştirmişler. Çok güzel bir gelişme.
📦 No, Flathub IS NOT turning EVIL and corporate
Flathub'ın son zamanlardaki yaygınlaşmasından sonra doğan negatif argümanların neden gerçekçi olmadığını Nick videosunda açıklıyor.
🤖 Can GPT-4 Actually Write Code?
GPT4 mantık sınırlarını zorlayarak ne kadar iyi kod yazabilir?
📚 Ne Okuyorum?
👷 Show Your Work - Austin Kleon
Bu hafta Austin Kleon'dan Türkçe'ye "Ürettiğin Şeyi Göster" diye çevirebileceğimiz bir kitabı bitirdim. Austin'in diğer yayınladığı kitapların Türkçesi olsa da maalesef bunun Türkçesi yok.
Kitap online ve modern bir dünyada ürettiğiniz şeyleri paylaşmanın neden önemli olduğunu anlatıyor. Yaptığınız şeyleri ve üretme sürecinizi nasıl daha iyi hale getirdiğini de gösteriyor.
Üreten ve üretmeyi planlayan dostlarıma kesinlikle okumalarını tavsiye ederim. Yaptıklarınızı paylaşma konusunda çekinceleriniz varsa bu kitap onları yok edecek.
👕 Is it a t-shirt brand?
Tişört mü markadır marka mı tişörttür?
🎥 Ne Üretiyorum?
Bu haftaki ilk videomuzda zamanınızın önemli olduğunu ve nasıl daha iyi bir şekilde kullanabileceğinizi anlatıyorum.
Diğer videomdaysa neden Cloudflare kullanmamanız gerektiğini anlatıyorum.
🖥️ Haftanın Komutu
Bu haftaki komutumuz awk. Awk, dosyalarda belirli bir desen arayarak eşleşen satırları yazdırmanızı sağlayan bir araç.
Aşağıdaki gibi bir listemiz olduğunu düşünelim:
cat home/yusuf/Belgeler/notlar.txt
Ahmet 100
Mehmet 85
Ayşe 95
Fatma 75
awk '$2 > 90 {print $1}' notlar.txt komutuyla notu 90'dan yüksek olan öğrencilerin isimlerini yazdırabilirsiniz. Bu örnekte $2 ikinci sütunu ifade ediyor ve > 90 notun 90'dan yüksek olmasını belirtiyor. $1 ise ilk sütunu ifade ediyor.
Daha detaylı olarak öğrenmek istiyorsanız şöyle bir Türkçe kaynak buldum:
💽 Haftanın Yazılımı
Bu haftanın yazılımı KDEnlive.
Evet biliyorum daha önceden KDEnlive'ı bırakıyorum diye bir video paylaşmıştım ama uzun süreler de kullandım. Aynı zamanda bu durum hala iyi ve sürekli gelişmekte olan bir program olduğu gerçeğini değiştirmiyor.
Kdenlive ücretsiz ve özgür bir yazılım. Kolayca videoları düzenlemenize olanak sağlıyor. Eski makinelerde daha iyi çalışabilmesi için video kliplerinizi proxyleyebiliyorsunuz. Altyazı oluşturma ve ekleme özelliği mevcut ki Dave Taht ile olan videomun altyazısını KDEnlive sayesinde oluşturdum.
En önemli yanı sürekli güncelleme alıyor ve gelişiyor. En iyi video editörlerinden birisi olma yönünde emin adımlarla ilerliyor.
Bu haftaki bültenimizin yine sonuna geldik. Düşüncelerinizi yorumlarda bekliyorum. Bu akşam 20:30'daki canlı yayında görüşmek üzere!
