🗃️ Google'da Önemli Dokümanlar Sızdı! - Hafta 22/2024
Yusuf İpek – 2 Haziran 2024 Websitesinde oku →Herkese selamlar dostlar yeni bir bültene hoş geldiniz! Bugün 2 Haziran 2024.
Bültende bu hafta Google arama motorunun nasıl çalıştığıyla ilgili 2500 sayfalık doküman sızdırılıyor, AMD/Intel/Meta/Google/Microsoft dahil olmak üzere birçok dev şirket NVIDIA'nın karşısında birleşiyor, Chrome artık manifest v2 eklentilerini bitiriyor bu da reklam engelleyicilerini kısıtlamak demek ve reklam engelleyici demişken reklam engelleyicisi kullananlar YouTube'da yine sorunlarla karşılaşıyor.
Hepsi ve daha fazlası aşağıda sizlerle!
🐧 Özgür Yazılım
Winamp geçen hafta konuştuğumuz gibi açık kaynak olmayacakmış. Winamp sadece kaynak kodunu açacakmış ve geliştiricilerin katkı yapmasına izin verecekmiş.
Aradaki fark ne diye soracak olursanız çatallayıp kodu kendiniz değiştiremiyorsunuz. Yani Winamp sizin katkılarınızı istiyor ama çatallamanın da önüne geçiyor. Bu durumda birçok açık kaynak geliştiricinin tenezzül edip katkı yapacağını zannetmiyorum.
🤖 Yapay Zeka
Bu hafta yapay zeka haberlerimizde geçen haftanın olaylarından devam ediyoruz.
İlk olarak OpenAI'ın dokümanlarına göre ChatGPT Sky sesi Johansson'ın taklidi değilmiş. Başka bir aktörle anlaşmışlar ve bu olurken Sam Altman şirkette değilmiş başka ülkelerde görüşmelere gitmiş. En azından OpenAI dokümanlarıyla bunu kanıtlayabiliyor. Benim tahminim bilerek Johansson'ın sesine benzeyen birisini seçtikleri yönünde ama zaten ortada olay kalmadı çünkü "Johansson'a saygı duyduklarından dolayı" Sky sesini tamamen kaldırdılar.
Bir diğer mevzuysa OpenAI'ın eski çalışanları şirketi hakkında kötü konuşsa dahi hisseleri ellerinden gitmeyecek. Geçen hafta bu iki haberi OpenAI'ın etik değerleri üzerinden konuşmuştuk ve OpenAI her iki konuda da geri adım atsa bile geçen haftaki şüphelerimin hala arkasındayım çünkü çıkan başka bir habere göre eski OpenAI kurul üyesi Sam Altman'ın kurula sürekli yalan söylediğinden dolayı kovulduğunu söyledi. Hatta o kadar yalan söylemiş ki kurul ChatGPT'nin yayınlanacağını Twitter üzerinden öğrenmiş.
Dediğim gibi Sam Altman hakkında hala kafamda soru işaretleri var ama zamanla nasıl bir karakter olduğunu daha iyi anlayacağız.
Microsoft'un CEO'su Satya Nadella yeni gelecek AI odaklı bilgisayarlar için Wall Street'e röportaj verdi. İlk olarak "Apple Mac'te inovasyon yaparak harika bir iş çıkardı. Copilot dizüstü bilgisayarlarıyla onları geride bırakacağız." dedi Söylediğine göre 22 saat video izleyebiliyormuşsunuz. Macbook Air'den %58 daha hızlı ve %20 daha fazla batarya ömrünün oldu iddia ediliyor. Tabii bunları bağımsız testlerde görene kadar %100 bilemeyiz.
Nadella'ya Recall özelliğinin mahremiyeti hakkında soru yöneltildiğinde verdiği cevap "Hepsi lokal olarak yapılıyor, değil mi? Sözümüz bu... Recall'ın sihirli bir şey olarak çalışmasının nedenlerinden biri de bu: çünkü bilgisayarımda olduğuna güvenebiliyorum."
Keşke röportajda güvenlik konusundaki sıkıntılarıda sorulsaymış. Bu sistemin en sıkıntılı yanlarından birisi mahremiyet değil güvenlik. Lokal olarak cihazımda çalışsa bile hacklendiğim senaryoda veya kısa süreliğine herhangi bir insanın bilgisayarıma erişebildiği senaryoda 3 ay boyunca ne yaptığımı saniyesi saniyesine öğrenecek. Şifreler, epostalar, girdiğimiz siteler... Birçok tarayıcıyla da mahramiyet konusunda entegre değil. Kullanılmaması gereken bir teknoloji.
Bu arada Recall demişken tahmin ettiğim gibi bir kişi Recall'ı NPU içermeyen bir cihazda çalıştırmayı başardı.
Hatta bu cihazda 4 GB RAM var siz düşünün. Yani bu da demek oluyor ki Microsoft ARM cihazlarını pohpohlamak için Build konferansında özellikle NPU içeren cihazlarda çalışacak dedi. Geçen hafta tahmin ettiğim üzere bütün bilgisayarlarda çalıştırabileceksiniz...
Purdue Üniversitesinin yaptığı araştırmaya göre ChatGPT yazılım sorularının %52'sini yanlış yanıtlıyor ama buna rağmen kullanıcılar ChatGPT'nin yanıtını StackOverflow gibi platformların yanıtına tercih ediyor çünkü ChatGPT daha anlaşılabilir bir şekilde yazıyor. Yapay zekaya bugüne kadar onlarca script yazdırdım ve gayet güzel çalışsa da düşününce çok hata yaptığı yer oluyor ve hata mesajlarını paylaşarak yahut farklı şekillerde yönlendirerek düzeltmesini istemeniz gerekebiliyor.
ChatGPT demişken, Google'ın arama motoruna eklediği yapay zekanın fiyaskosu hala devam ediyor. Biz Türkiye'de yaşadığımız için neyse ki bu duruma dahil değiliz ama ABD'de artık Google arama motoru olmaktan çıktı ve birçok aratmada yanlış bilgilerle karşınıza çıkıp duruyor ve insanlar bu durumdan rahatsız.
İşin ilginç yanı Google bu özelliği halka açmadan önce neredeyse 1 yıl boyunca test etti ve bu sorunları nasıl oldu da orada çözemediler? Bence buradaki problem test ettikleri sürümde Gemini Pro kullanırken şu anki arama motorunda Gemini Pro'nun daha küçük versiyonu olan Gemini Flash'ın kullanılması. Daha küçük model olduğu için saçmalama oranı da artıyor.
Aynı zamanda Google yapay zekanın sonuçları her seferinde en üstteki 5 siteden alıyor, bu da Google'ın en üstteki 5 sitenin doğruluğundan emin olduğumuz varsayımını ortaya atıyor. Yapay zekanın arama motorlarına entegre edilmesi sandığımız kadar iyi bir fikir olmayabilir. İnsanları bilgilerin doğru olup olmadığını sorgulamaktan da itiyor. Umarım bu özellik Türkiye'ye çıkışını yaptığında daha düzgün bir şekilde çıkar.
Bu hafta Mistral, Codestral adında sırf yazılım için geliştirdikleri yeni açık kaynak YZ modelini duyurdu. Bu model 22 milyar parametreyle eğitilmiş ve test sonuçlarına baktığımızda birçok modeli kod yazma konusunda solluyor.
32 bin bağlam penceresi mevcut. 16 GB VRAM'iniz varsa kendi bilgisayarınızda lokal olarak kullanabilirsiniz. Geçmişte bunu nasıl yapacağınızı bir videoda anlatmıştım.
Ücretsiz ChatGPT kullanıcıları artık özel GPT'lere erişebiliyor, fotoğraflar hakkında soru sorabiliyor ve dosya yükleyebiliyor.
Bunları daha önceden sadece premium üyeliğe sahip olanlar yapabiliyordu. Premium üyelerinin ne avantajı kaldı o zaman diye soracak olursanız, kendi özel GPT'lerini oluşturabiliyorlar ve herhangi bir cevap alma limiti yok. Biliyorsunuz ücretsiz versiyonu ard arda kullandığınızda sizi limitleyebiliyor. Özel GPT'ler arasında güzel şeyler var, bakmanızı tavsiye ederim.
6 farklı ülkede 12 bin kişi üzerinde yapılan ankete göre halk YZ ürünlerini pek kullanmıyor. Ben de kendi tecrübelerimden yola çıkarak bunu doğrulayabilirim. Her hafta YZ haberlerini düzenli olarak takip ediyorum ve size aktarıyorum ama çevremdeki insanlara sorduğumda veya yeni tanıştığım kişilere sorduğumda YZ ürünlerini kullanmadıklarını belirtiyorlar. Teknolojiyle iç içe olan bireyler olarak belki biz biraz kullanıyor olabiliriz ama genel halk YZ ile o kadar ilgilenmiyor gibi.
Bu hafta OpenAI ile Apple anlaşmaya vardılar. Apple, ChatGPT teknolojilerini nasıl kullanacak henüz belli değil ama Apple'ın WWDC konferansı bu ayın 10'unda başlayacak ve bütün yenilikleri muhtemelen orada duyacağız.
AMD, Meta, Intel, Broadcom, Google, Meta ve Microsoft dahil olmak üzere birçok şirket yapay zeka hızlandırıcıları arasında yüksek hızlı ve düşük gecikmeli iletişim için açık bir endüstri standardı geliştirmek üzere bir kurul oluşturdular. Bu şirketler arasında bir tek NVIDIA yok. Neden? Çünkü NVIDIA'nın bu konuda zaten çok güzel çalışan özel mülkiyet bir yazılımı var NVLink.
Zaten bütün bu şirketlerin bir araya gelebilmesinin nedeni NVIDIA'nın piyasaki dominant konumunu aşağıya çekmek. Böyle bir açık standardı geliştirme konusunda başarılı olacaklar mı ve NVIDIA bu sürece nasıl bir tepki verecek zamanla göreceğiz.
🔒 Güvenlik
Arc tarayıcısı Windows için çıktı biliyorsunuz ve hackerlar bu fırsatı kaçırmayıp Google arama motoruna zararlı yazılım kurucusu içeren çakma Arc tarayıcı sitesini reklam vermişler.
Kullanıcılar burada Arc browser diye arattığında en başta zararlı yazılım içeren reklam içerikler çıkıyor ve kullanıcı buradaki yükleyiciyle bilgisayarına zararlı yazılım kuruyor.
Sırf bu tarz olaylardan dolayı bile insanlara reklam engelleyici yüklemesini tavsiye ediyorum. Siz belki bu tuzağa düşmezsiniz ama düşünün binlerce insan Arc tarayıcısını sağdan soldan duyuyor ve indirmek için Google'da aratma yapıyor. Sonra bilgisayarına zararlı yazılım kuruyor. Bu bir defa olan bir şey de değil Google arama motorunda neredeyse her ay düzenli olarak karşılaştığımız bir şey.
ABD Hazine Bakanlığı bir VPN botneti keşfetmiş. MaskVPN ve DewVPN adındaki iki ücretsis VPN 19 milyondan fazla evin IP adresini proxye çevirmiş ve suçluların kullanması için bu IP'leri proxy olarak suçlulara satmış. Yani sen ücretsiz VPN kullanıyorum zannediyorsun ama arkada senin IP adresin suçlular tarafından proxy olarak kullanılıyor. Ücretsiz VPN'lere ekstra ekstra dikkatli olun dememizin nedeni bu.
Crackli indirdiğiniz Microsoft Ofis uygulamalarına dikkat edin. Resimde gördüğünüz tip yazılımlar sisteminize zararlı yazılım yükleyebilirler.
Mesela bu yazılım kripto kazıcı, spyware, anti antivirüs gibi yazılımlar yükleyerek bilgisayarınızın kontrolünü ele geçirebiliyor. Zaten bu tarz yazılımlara birde yönetici izni verdiyseniz geçmiş olsun. Crack kullanımını zaten tavsiye etmiyoruz ama kullanıyorsanız da kaynaklarınıza ekstra dikkat edin. Her gördüğünüz şeyi indirip sisteminizde çalıştırmayın.
🎮 Oyun
İlginç bir haber öldüğünüzde Steam oyunlarınız yasal olarak başka birisine transfer edilemiyor. Vasiyet bıraksanız dahi Steam'i kullanırken kabul ettiğiniz anlaşmalara göre bu yasal olarak mümkün değil. Tabii kullanıcı adınız ve şifreniz biliniyorsa giriş yapıp oynayabilirler ama kendi hesaplarına sizin satın aldığınız oyunlar aktarılamıyor.
📰 Bahsetmeye Değer Haberler
Apple 17.5 yazılım güncellemesiyle neden kullanıcıların eski fotoğraflarının tekrar galeriye geri geldiğini açıkladı. Bazı fotoğraflar veritabanı bozulması nedeniyle yerel depola alanından silinmemiş. 17.5 güncellemesi de tekrar buradaki dosyaları tarayıp fotoğrafları galeriye indekslemiş. Sonunda Apple resmi bir açıklama yaptı ve tam olarak neden bu problemin gerçekleştiğini öğrenmiş olduk.
Geçen hafta milyar dolarları yöneten bir finans şirketinin hesabının Google Cloud'dan silindiğini konuşmuştuk. Bunun nedeni bu hafta ortaya çıktı. Google'ın yaptığı açıklamaya göre Private Cloud oluşturulurken Google'ın dahili araçlarından birisi bir parametreyi tamamen boş bırakmış. Boş kaldığı için sistem 1 yıllık değer atamış varsayılan olarak ve 1 yıl bitince de bütün her şey silinmiş. Bir daha bunun olmaması için gereken bütün önlemleri aldık deseler de şirket 2 hafta boyunca iş yapamadı ve belki bir sürü müşteri kaybetti. Google Cloud için güzel bir gelişme değil.
Haziran 2023'ten itibaren Google Manifest v2 eklentilerini yavaş yavaş bitirecek ve 2024'ün başlarında kimse Manifest v2 eklentilerini kullanamıyor olacak. Konuya aşina değilseniz kısaca özetleyeyim, eklentilerin tarayıcıyla iletişime geçmesini sağlayan protokole Manifest diyoruz ve normalde bugüne kadar tarayıcılarda Manifest v2 kullanılıyordu, Chrome'sa Manifest v3'e geçiyor ama 2'yi de tamamen bitirme kararı aldı.
Buradaki sorunsa Manifest v3, v2'ye kıyasla daha kısıtlayıcı ve reklam engelleyicilerinin düzgün çalışmasını engelleyecek. Anlık olarak reklam engelleyici listesinde güncelleme yapamayacaklar. Şu an Firefox'ta manifest v3'ü destekliyor ama v2'yi bitirmeyecek. Bu konuyu geçtiğimiz aylarda detaylı olarak bir videoda konuşmuştuk.
Chromium kullanıcıları reklamlar konusunda ilerleyen aylarda sorun yaşayacak gibi gözüküyor. Özellikle Google kendi ürünlerinde bu durumu suistimal edecektir. Reklam engelleyicilerini önemsiyorsanız Firefox'a geçin.
Bu hafta YouTube'da reklam engelleyicisi kullanan bazı kullanıcılar videoyu izleyemez hale geldi. Videonun herhangi bir dakikasını açtığınızda otomatik olarak videonun sonuna gönderiyordu. Anladığım kadarıyla bu durum Chromium tabanlı tarayıcılarda gerçekleşti ve YouTube'un yaptığı açıklamaya bakacak olursak
Reklam engelleyiciler YouTube'un Hizmet Şartlarını ihlal ediyor ve bir süredir kullanıcıları sevdikleri içerik üreticilerini desteklemeye ve YouTube'da reklamlara izin vermeye ya da reklamsız bir deneyim için YouTube Premium'u denemeye çağırıyoruz. YouTube'un performansını ve güvenilirliğini artırmaya yönelik yaptığımız bir değişiklik, reklam engelleyici kullanıcıları için optimum olmayan görüntüleme deneyimlerine neden olmuş olabilir
Yani YouTube bu sefer bu durumu bilerek yapmamış. YouTube artık açık açık reklam engelleyici kullanmanızı istemiyor ama bu durumda da yapabilecek çok bir şeyi yok. Chrome'un manifest v2'ye geçmesiyle birlikte Chromium tabanlı tarayıcılarda reklam engellemenin önüne belki geçebilir. Onun dışında bu kedi fare oyunu. Sen engellemenin bir yolunu buluyorsun, kullanıcılar aşmanın bir yolunu buluyor.
Google arama motorunda öne çıkmak için SEO kavramını duymuşsunuzdur ve bunun arkasında da büyük paralar dönüyor. Sızan Google dokümanlarına göre Google bugüne kadar SEO konusunda herkese yalan söylemiş. Kullanıcıların tık oranının SEO'ya etki etmediklerini söylemişlerdi, aslında ediyormuş. Alt alan adlarının SEO'da ayrı değerlendirilmediğini söylemişlerdi, ayrı değerlendiriliyormuş, yeni sitelerin yaşının dikkate almadıklarını söylüyorlardı, dikkate alıyorlarmış.
Tabii burada 2500 sayfalık sızdırılmış bir doküman mevcut. Bu arada dokümanların gerçekliğini Google doğruladı. Dokümanlar arasında çok ilginç bilgiler mevcut, mesela Google Chrome'un çıkmasındaki ana amaç kullanıcıların Google'da yaptığı aramaları takip edebilme özelliğini getirmek istemeleriymiş. Şimdi neden Chromium açık kaynak ama Google Chrome kapalı kaynak dediğimizi anlıyor musunuz?
Bu dokümanların ortaya çıkmasıyla birlikte SEO piyasası önümüdeki aylarda değişecektir.
🎥 Ne Üretiyorum?
Bu haftaki ilk videomuzda neden Meta'nın YZ savaşını kazanacağını anlatıyorum.
Bir diğer videomuzdaysa bufferbloat sorununu nasıl çözebileceğinizi anlatıyorun.
💽 Haftanın Yazılımı
Bu haftanın yazılımı "Web Apps"
Linux kullanıcılarının uygulama üzerinden sistemlerine kolayca web uygulaması yüklemesine izin veriyor ve flatpak üzerinden kurabiliyorsunuz!
Bu haftaki bültenimizin de sonuna geldik, haftaya görüşmek üzere!
